Jurand Jarecki – pożegnanie

 

Katowice, dnia 20 marca 2024 roku

 

Szanowna Pani Danuto,

Szanowni Bliscy Juranda,

Koleżanki i Koledzy Architekci,

Szanowni Państwo,

 

 

Pamięci Pana architekta Juranda Jareckiego

 

Dzisiaj żegnamy architekta Juranda Jareckiego

– legendę Architektury Polskiej,

 „Dżentelmena przestrzeni”, dla wielu „Śląskiego Le Corbusiera”,

Twórcę nowoczesnych, powojennych Katowic,

ale przede wszystkim

– Juranda –

Kolegę i Przyjaciela wielu z nas.

Ponadpokoleniowo.

 

 

Na Śląsku, architektura Juranda Jareckiego otacza nas od wielu lat.

 

O tej architekturze, od ponad 50-60 lat, świadczą obiekty niezwykłe:

• „kosmiczne” (przed przebudową) Kino Kosmos projektowane ze Stanisławem Kwaśniewiczem, które przez wiele lat zdecydowanie wyróżniało się na tle socrealistycznej zabudowy, odważnie wyznaczając, w latach jego projektowania i budowy, nowe kierunki spojrzenia na architekturę,
• Dom Towarowy Zenit, zaprojektowany we współpracy z prof. Mieczysławem Królem, przełamujący stereotypy myślenia o architekturze obiektów handlowych w latach powojennej odbudowy,
• Dom Towarowy Skarbek, ze słynną łuską, ruchomymi schodami i otwartą kawiarnią na ostatnim piętrze,
• Biblioteka Śląska z końca XX wieku, jako wynik współpracy ze Stanisławem Kwaśniewiczem oraz Markiem Gierlotką.

Na liście ważnych obiektów Katowic jest zabudowa mieszkaniowa, a w tym:

• „Żyleta”, czyli brutalistyczny 24-kondygnacyjny wieżowiec,
• „Paderewa”, czyli Osiedle Paderewskiego, zaprojektowane i zbudowane z rozmachem urbanistycznym lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, obecnie stanowiące samodzielną dzielnicę Katowic.

 

Wszystkie te obiekty to wciąż żywa historia architektury polskiej XX wieku.

 

Tutaj, na Śląsku, mieliśmy szansę dotknąć tej historii, żyć z nią na co dzień, a przede wszystkim i przez wiele lat – z Jurandem – Jej Twórcą.

To wartość ponadczasowa.

 

Jurand Jarecki – architekt – to nie tylko Jego architektura.

Jurand Jarecki to również bardzo aktywny i ważny głos w sprawie wykonywania zawodu w środowisku śląskich architektów.

 

Dlatego w naszej pamięci pozostanie Jego działalność jako:

• prezesa Zarządu Stowarzyszenia Architektów Polskich, Oddziału Katowice w latach 1974-1977 oraz wieloletniego członka kolegium sędziów konkursowych,
• przewodniczącego Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego w pierwszej oraz członka Okręgowej Komisji Kwalifikacyjnej w drugiej kadencji Śląskiej Okręgowej Izby Architektów RP.

 

Będziemy również pamiętać o dyskusjach i wielu rozmowach z Jurandem na spotkaniach
okolicznościowych, w Bibliotece Śląskiej, ale również w górach, na nartach…

 

I mimo, że dzisiaj żyjemy w innej rzeczywistości architektonicznej niż czasy, w których powstawała Paderewa, Żyleta lub Zenit, a promocja nowej architektury jest nierzadko większa niż jej faktyczna wartość i ponadczasowość, tym bardziej aktualnymi pozostają słowa Juranda:

 

„Z architekturą jest jak z angielskim dżentelmenem.

Gdy opuszcza pokój, nie można powiedzieć, jak był ubrany.

Nie można też powiedzieć, że był źle ubrany.

On po prostu był elegancki. Nie szokował pstrą marynarką.”

 

Słowa niezmiernie ważne i trafne.

Słowa ponadczasowe i ponadpokoleniowe.

Słowa Juranda – w imieniu architektury – dla architektów.

 

 

Jurandzie, mimo że opuściłeś nasz pokój, pozostała Twoja architektura. 

To ona mówi i będzie mówić w Twoim imieniu.

Tak jak chciałeś, aby mówiła.

Będziemy pamiętać o Twoich słowach i wsłuchiwać się w Twoją architekturę.

 

W imieniu architektów Śląskiej Okręgowej Izby Architektów RP

dziękujemy za Twoją obecność wśród nas i architekturę, którą nam pozostawiłeś.

 

 

 

Piotr Średniawa, Architekt IARP

Przewodniczący Rady Śląskiej Okręgowej Izby Architektów RP

 

 

Małgorzata Pilinkiewicz, Architekt IARP

Wiceprzewodnicząca Rady Śląskiej Okręgowej Izby Architektów RP